.png)
Wracamy do tematu zrównoważonego rozwoju w kolejnej odsłonie naszego cyklu "Słowniczek zrównoważonego rozwoju". Po omówieniu ogólnych pojęć związanych ze zrównoważonym rozwojem dziś przyjrzymy się bliżej terminologii dotyczącej rolnictwa zrównoważonego – poznajmy ją razem.
Metoda uprawy żywności oparta wyłącznie na naturalnych substancjach i procesach. W rolnictwie ekologicznym zabronione jest stosowanie syntetycznych nawozów, pestycydów i innych chemikaliów.
Holistyczne podejście do rolnictwa, które dąży nie tylko do produkcji żywności, ale także do odbudowy i wzmacniania ekosystemów. Obejmuje poprawę zdrowia gleby, zwiększanie bioróżnorodności, lepsze zatrzymywanie wody oraz sekwestrację węgla w glebie.
Różnorodność biologiczna w obrębie systemów rolniczych - obejmuje rośliny, zwierzęta, mikroorganizmy i inne organizmy, które wspólnie wspierają produkcję żywności i odporność ekosystemów.
Zintegrowane podejście do rolnictwa oparte na zasadach ekologii. Łączy wiedzę naukową i tradycyjne praktyki, aby wspierać zrównoważoną, odporną i sprawiedliwą społecznie produkcję żywności.
Zróżnicowanie form życia na Ziemi: gatunków, zasobów genetycznych i ekosystemów. Jest kluczowa dla stabilności środowiska i dostarczania usług ekosystemowych, takich jak zapylanie czy oczyszczanie wody.
Naturalny cykl przemieszczania się pierwiastków niezbędnych do życia (np. azotu, fosforu, potasu) pomiędzy roślinami, glebą i organizmami. Jest podstawą dla utrzymania żyzności gleby.
Cyfrowe narzędzia, które pomagają rolnikom podejmować świadome decyzje. Łączą dane agronomiczne, ekonomiczne i środowiskowe, oferując zalecenia dotyczące m.in. nawadniania czy ochrony roślin. Przykładami są DSS irygacyjne, które umożliwiają planowanie nawadniania na podstawie rzeczywistych warunków na polu lub DSS ochrony roślin, których modele prognostyczne pozwalają przewidzieć wystąpienie szkodników i podjąć działania zapobiegawcze.
Proces niszczenia gleby spowodowany czynnikami naturalnymi i działalnością człowieka np. intensywną orką. Prowadzi do utraty składników odżywczych i pogorszenia jakości gleby.
Uprawa jednego gatunku rośliny na dużą skalę i przez dłuższy czas. Choć efektywna krótkoterminowo, osłabia glebę, zmniejsza bioróżnorodność i zwiększa podatność na choroby. .
Technika uprawy, w której nie przeprowadza się tradycyjnej orki. Sprzyja zatrzymywaniu wilgoci w glebie, zmniejsza erozję i wspiera zdrowie gleby.
Polityka Unii Europejskiej mająca na celu wspieranie rolnictwa, ochronę środowiska i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego.
System projektowania rolnictwa oparty na obserwacji przyrody i wzorcach ekologicznych. Stawia na regenerację gleby, ochronę bioróżnorodności i unikanie chemicznych nawozów i środków ochrony roślin.
Zdolność systemów rolniczych do przetrwania i odbudowy po stresach środowiskowych i gospodarczych, takich jak zmiany klimatu, susze czy kryzysy ekonomiczne.
Sadzenie drzew na terenach zdegradowanych lub wcześniej wylesionych. Zwiększa bioróżnorodność, poprawia jakość gleby i wspomaga pochłanianie CO₂.
Praktyki rolnicze umożliwiające wiązanie węgla w glebie i roślinach, co ogranicza ilość CO₂ w atmosferze i pomaga łagodzić zmiany klimatyczne.
Zintegrowanie uprawy roślin i hodowli zwierząt z sadzeniem drzew. Sprzyja różnorodności biologicznej i poprawia efektywność ekologiczną gospodarstwa.
Rośliny uprawiane pomiędzy sezonami, które są następnie przyorywane w celu poprawy struktury gleby, jej żyzności i ograniczenia erozji.
Proces obniżania się pH gleby, który ogranicza jej żyzność i negatywnie wpływa na życie roślin oraz organizmów glebowych. Ten naturalny proces jest w nowoczesnym rolnictwie przyspieszany przez nadmierne stosowanie nawozów azotowych.
Przeżyźnienie zbiorników wodnych na skutek nadmiaru składników odżywczych, zwłaszcza azotu i fosforu. Najczęściej jest skutkiem spływu nawozów, ścieków lub innych odpadów organicznych. Prowadzi do zakwitu glonów i pogorszenia warunków życia w ekosystemie wodnym.
Efekty środowiskowe wynikające bezpośrednio z danej działalności – np. emisje spalin z maszyn rolniczych czy chemikalia używane do nawożenia.
Oddziaływania środowiskowe towarzyszące danej działalności pośrednio – np. związane z produkcją, transportem lub utylizacją nawozów i środków ochrony roślin.
Łączna ilość gazów cieplarnianych powstających w związku z daną działalnością, produktem lub osobą (wyrażona w kilogramach CO2eq). Obejmuje zarówno emisje bezpośrednie (np. pojazdy), jak i pośrednie (zużycie energii). Zmniejszenie śladu węglowe ma zasadnicze znaczenie w walce ze skutkami zmian klimatycznych.
Ilość wody pobranej ze źródła (takiego jak rzeki, jeziora, wody gruntowe), która nie może być natychmiast zwrócona do lokalnego obiegu. W rolnictwie dotyczy głównie nawadniania i związanej z nim utraty wody przez parowanie i transpirację.
.svg)
