12/9/2025

Wskaźniki roślinności: czym są, jak i kiedy je stosować 

Valentina Dalla Villa
Specjalista ds. komunikacji i wydarzeń

Być może słyszałeś już o wskaźnikach roślinności (VI) w kontekście rolnictwa cyfrowego. Czym są? Jak i kiedy je stosować? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania! 

Czym są wskaźniki roślinności? 

Wskaźniki roślinności są obliczane na podstawie co najmniej dwóch pasm reflektancji pochodzących ze zdjęć satelitarnych.

Czym są pasma reflektancji? Na początek warto zrozumieć, w jaki sposób ludzkie oko postrzega kolory. Dlaczego oceany wydają się niebieskie, a liście zielone? Wszystko na Ziemi odbija promieniowanie – czyli energię świetlną – w różnych długościach fal. Niektóre z tych długości fal są postrzegane przez ludzkie oko jako kolory. Inne są widoczne tylko dla niektórych zwierząt, aparatów fotograficznych lub specjalnych czujników. Satelity są wyposażone w takie czujniki i potrafią wykrywać określone długości fal za pomocą pasm reflektancji. 


Przykład różnych pasm reflektancji dostępnych przy różnych długościach fal. Górny rząd przedstawia informacje dotyczące kondycji roślin. 

Pasma w pierwszym sektorze znajdują się w widzialnym zakresie długości fal (RGB: czerwony, zielony i niebieski) i dostarczają informacji o zawartości barwników w liściach, co jest przydatne do określenia fazy wzrostu uprawy i może stanowić ważny wskaźnik zdrowia rośliny.

Długości fal w bliskiej podczerwieni (NIR) w drugim sektorze są doskonałym sposobem identyfikacji zdrowo rosnących roślin poprzez wykrywanie chlorofilu, który jest najlepszym wskaźnikiem produktywności rośliny.

Pasma w zakresie krótkofalowej podczerwieni (trzeci sektor) dostarczają informacji o zawartości wody w roślinach oraz o biochemicznych składnikach liści.

Główny wskaźnik roślinności: NDVI   

Od ponad 30 lat NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) jest podstawowym wskaźnikiem wykorzystywanym w rolnictwie. Wskaźnik łączy pasma w zakresie widzialnym i bliskiej podczerwieni, aby dostarczyć informacji na temat gęstości i pokrycia zielonymi liśćmi korony roślinnej. Wskaźnik NDVI to doskonały punkt wyjścia do oceny stanu upraw w trakcie sezonu wegetacyjnego, co czyni go referencyjnym wskaźnikiem roślinnym dla wielu użytkowników w sektorze rolnym.

Starsze satelity rejestrowały wskaźnik NDVI z rozdzielczością 30 metrów, a nowsze – z rozdzielczością 10 metrów. W ostatnich latach można zaobserwować swego rodzaju wyścig w dostarczaniu map wskaźników NDVI o jak najwyższej rozdzielczości, jakby była to jedyna możliwa droga. Jednak wcale tak nie jest. Wyższa rozdzielczość dostarcza dokładniejszych informacji, ale zamiast próbować „zobaczyć więcej” poprzez zwiększanie rozdzielczości tego samego wskaźnika, dlaczego by nie zmienić narzędzia pomiarowego? W zależności od zastosowania inne wskaźniki mogą okazać się bardziej odpowiednie.

Szeroka gama wskaźników roślinności 

Poniżej znajduje się wybór wskaźników wegetacji (VI) istotnych dla dzisiejszego rolnictwa. Są one podzielone na dwie kategorie: wskaźniki roślinności dla wydajności upraw i wskaźniki roślinności dla produktywności upraw.

Wskaźniki roślinności dla trendów upraw

Wskaźniki te dostarczają informacji na temat rzeczywistego stanu fizycznego roślin, w tym zabarwienia, gęstości i zawartości wody.

  1. SAVI ( Soil Adjusted Vegetation Index): jest podobny do NDVI, ale ze współczynnikiem korekcji gleby. Przydatny dla upraw z ograniczoną pokrywą glebową (sady, winnice) lub dla wczesnych etapów wzrostu.
  1. EVI (Enhanced Vegetation Index): w przypadku upraw o dużej gęstości łanu NDVI ma tendencję do nasycania się. EVI jest najbardziej skuteczny dla tego typu upraw lub dla etapów wzrostu.
  1. LAI (wskaźnik powierzchni liści): mierzy powierzchnię liści na jednostkę powierzchni. Oprócz monitorowania wzrostu rośliny, LAI jest również związany z produktywnością roślin, ponieważ liście zawierają pigmenty chlorofilowe niezbędne do fotosyntezy. LAI jest często wykorzystywany do przewidywania plonów.
  1. NDWI (Normalized Difference Water Index): mierzy względną zawartość wody w liściach i zapewnia bardzo wyraźny wskaźnik poziomu stresu wodnego w uprawie.

Wskaźniki roślinności dla wydajności upraw

Podczas gdy kolor i gęstość są z pewnością związane z produktywnością, poniższe wskaźniki są bardziej odpowiednie do szacowania plonów i dostarczania informacji na temat stanu biochemicznego rośliny.

  1. CHI (Chlorophyll Index): mierzy ilość chlorofilu w roślinie, który jest wskaźnikiem zapotrzebowania na składniki odżywcze i plonu.
  1. NDRE (Normalised Difference Red Edge): najlepszy sposób monitorowania stresu azotowego w uprawach i generowania map zaleceń.
  1. NIRv (Near Infrared of Vegetation): wskaźnik, który dodatkowo izoluje sygnał roślinności z obrazu satelitarnego i jest bardziej związany z produktywnością roślin.

Jak i kiedy stosować wskaźniki roślinności?

Spośród prawie 250 wskaźników dostępnych tylko z Sentinel-2, najczęściej używanego satelity obserwacji Ziemi w Europie, ponad 130 może być przydatnych do monitorowania roślinności. Który wskaźnik jest najbardziej odpowiedni dla danego gospodarstwa? To zależy od kilku czynników. Na przykład:

  1. Która to uprawa?
  1. Jaka jest obecna faza wzrostu?
  1. Co ważniejsze, co chcesz zrozumieć na temat kultywacji?

W xFarm znajdziesz wszystkie wskaźniki wegetacji wymienione w tym artykule i uzyskasz najbardziej odpowiednie rozwiązanie dla swojego gospodarstwa. Dane satelitarne są aktualizowane co 5 dni, dzięki czemu można podejmować decyzje w oparciu o najbardziej aktualne informacje. Możesz nie tylko stale monitorować swoje uprawy, ale także korzystać z różnych aplikacji wskaźników, w tym tworzenia map zaleceń bezpośrednio na platformie.

Powiązane artykuły